CAĞRI
Главная » Файлы » Мои файлы |
В категории материалов: 112 Показано материалов: 31-40 |
Страницы: « 1 2 3 4 5 6 ... 11 12 » |
– Машаллащ, сещерден чатана чатырсан (сабащдан йетене йетийорсун), чатмайана исе даш атырсан (йетмейене исе таш атыйорсун). Евден чыканда (чыкаркен) дилоту йемисен (дилоту йемишсин)?! – дийе Фаиэ кузенини юфке иле азарласа да, бу дефа Цлвиййе даща да эайзлы бир шекилде: |
– Ише бир бащ, сиз онун жикине де, бикине де беледсиниз (Вай бе, сиз ону бенден де ийи таныйормушсунуз). – дийе Фаиэ таажжцп етмишди ки, Цлвиййе Тцрканын елини сыкарак: |
Щетта (щатта) онун кими (эиби) бирисинин де несе бир мешьулиййети (мешэулийети) вар, текже (бир тек) менем (беним) бурда бекарчылыэдан даьы арана, араны даьа дашыйан (сыкылмакдан не йапажаьымы билмейен). Эерек щеч эелмейедим бура (шурайа эелмемем лазымды), юзцмц бурда артыэ адам кими щисс едирем (кендими шурда артык адам эиби щиседийорум), – дийе шикайет етди. |
О шурда кендини юзэцр бир куш эиби сербест саныйорду, санки бурада онун ичин юзел бир кюше айрылмышды. Бир кадар тереддцтен сонра Тцркан шу аршапларын планчете олдуьуну белирлейинже бу онда ифадеолунмаз бир мерак доьурду ве о рессамы ишинден айырмамак ичин ищтийатла она йаклашды. |
– О Рцстемин аркасында дурдуьуна эюре о ону эюрмцйо, елине фырчасыны аларак, мешэулийетине девам едийорду. Он дакика сонра онун йакынлыкдакы ески, пасланмыш эеминин ресмини чекдийини ашикар еден кадынын, чантадан салланан чоксайлы каьытларын ичерисинден эюзцкен бир ресим дыккатыны чекди. Алевлеринин дили койу сийащ эюке кадар улашан йанан атеш, семадан шурайа сцзцлен бейаз бир ышык. Кенарларда боз кайалар, онларын йцзеринде ипден мердиван, меркезде Сират кюпрцсц ве алевден чыкарак эюке кадар узанан еллер. Ресмин кайа щисесинде бир инсанын эюлэеси бир елини мердивана доьру узатмыш ве о шу сыжак мекандан куртулмак ичин чабалыйор, лакин онун аркасындакы эайри бир эюлэе ону ашаьыйа доьру чекдикже чекйиор. Кадынын эюзлери юнцнде мащз бу тасвир жанланмышды. Ве шу анда ишинден айрылан рессам она доьру чеврилмеден: – Тамамланмамыш (йарым калмыш) ишдир, йащшы (ийи алынмамыш) алынмайыб, - дийе фырчасыны ресмин йцзеринден эечирмекле шу келимелери сюйледи. Тцркан санки щырсызлык йапаркен йакаланан щырсыз эиби мащжуп олса да, сонра кендини топарлайарак: – .….Онун ады недир (онун исми не)? – дийе сорду. Рессамын эайри-ади жевапы ишидилди. – Жещеннемде. – Жещщенемде (ми)? Не цчцн мещз (нейчин мащз) «Жещеннемде»? – дийе калбинин деринлиьине кадар мцтеессир олан Тцркан ресмин бюйле адландырылмасынын недени иле илэиленди. – Олдос Щакслинин дедийи кими (эиби): белке (белки) еле йер кцреси – щансыса (щанэисе) бир планетин (эезеэенин) жещеннемидир? – дийе рессам йцзцнц кадына чевиререк иктибаса муражаат етди. Бу ибаре щаккында дцшцнен Тцркан Щазарын петрол кокан щавасыны жиьерлерине чекерек алчакдан сюйледи: |
– …Меним цчцн бу…доьрудан да беледир (беним цчцн бу..кесин бюйле). – … Сиз инсанын юлцм эаршысында (каршысында) ажиз олдуьуна инанырсынызмы (инанырмысыныз)? – аниден мевзуйу деьишен рессам сорду. – Беле (бюйле) дейирлер (дийорлар йа).– дийе Тцркан бу сощбетден качынмак истесе де, Рцстем йениден ону соруштурду: – Чощ (чок) адам чощ (чок) шей дейе билер (сюйлер). Бес сиз неже (сиз насыл), бу ферзиййе (фаразийейе) иле разылашырсынызмы (онайлыйор мусунуз)? – Щер щалда (щалде). Еск теэдирде (акси такдирде) юлцм цзеринде (йцзеринде) зефер (зафер) чалмаэ (казанмак) мцмкцн оларды (олурду). – дийе Тцркан еминликле она шу келимелери дуйурса да, Рцстем она эарип сорулары сормакда девам едийорду. – Сизже, бу эейри-мцмкцндцр (бу мцмкцнсцз мц)? Тцркан темамен ипужуну качырдыьы ичин она сору иле муражаает етмели олду. – Олмайа (йани) сиз юлцме эалиб (эалип) эелен инсанлара растламысыныз?– дийе о кинайе иле илэиленди ве бузаман бу тущаф адамын она не анлатмайа чалышдыьыны дцшцндц. – Ооо, бир дейил (деьил), минлерле (бинлерже) бу эебилден (кабилден) олан инсанларла цз-цзе эелмишем (йцз-йцзе эелмишим). Сиз де бу бареде деринден дцшцнсениз (дцшцнцрсцнцзсе), бунун щеэиэетен де беле (эерчекден де бюйле) олдуьуну дерк едерсиниз (алэыларсыныз). Доьрудур, юлцмцн эаршысы (юлцмц юнлейемезсин) алынмаз, амма она эалиб (эалип) эелмек олар (олур),– сюйлейен рессам муаммалы бир тарзда эцлцмседи. – Менже (бенже), бу мцмкцн дейил (деьил)…., – сюйлейен кадынын бенизи солду, бир кач дакикалык арадан сонра о аниден Рцстеме деьишик сору иле муражаатда булунду: - бес (пеки) сиз нийе юзцнцзе (кендинизе) карйера (карйер) эурмамысыныз (йапмамышсыныз)? Юзцнцзц кифайет эедер (йетеринже) истедадлы (йетенекли санмыйор мусунуз) щесаб етмирсиниз? – дийе о йениден онун есерлерини эюзлейерек сорду. – Еле дейил (щич юйле деьил). Садеже америка тарищчиси Дениел Бурстинин сюйледийи кими (эиби) щеэиэи (эерчек) шан-шющрет (цн) – сизин адынызын (исминизин) ишинизден даща цстцн дейерлендирилмесидир (деьерлендирилмесидир). Щал-щазырда (мевжут шартларда) исе ад эазанмаэ (исим йапмак) истенилен бир иши йерине йетирмекден (еда етмекден) даща четиндир (зордур). – дийе рессам фикирлерини ачыкламак ичин йине де иктибасы кулланды. Эюзлерини уфука дикен Тцркан бир келиме сюйлемеден йениден дыккатыны рессамын ишинде топлайарак конушмайа ара верди. Бир кач дакика да онун ишини излейен кадын уйумайа карар вердийи ичин юнже бази ищтийачларыны эидермек ичин чатысы олмайан йапылара доьру адымлады. О щарабелерде сакланмышды ки, о юнже зайыф инилти, сонра исе имдат чаьрысыны дуйду. Шуну йорэунлукдан тцрейен биланчо иле илэилендирен кадын шу сесе юзен эюстермек нийетинде олмаса да, сонрадан бир саат юнже бурайа йолланан Самири щатырлайан эиби онун ичи копту. Сесин эитдикже зайыфлайажаьындан ищтийатланан Тцркан сыжак излерле щарекет етмейин эерекдийини дцшцнерек Самири исми иле цнледи. – Самир? Щардасыныз (нердесиниз)? Мен тикилилерин (бен йапыларын) йанындайам (йанындайым), щансы семте доьру (щанэи йюне доьру щарекет едежеьими де билмийорум) щерекет едежейими де билмирем. Мене бир йол эюстерин (бана бир йол эюстерин), сизи неже тапым (насыл булуйым)?- дийе о сордукда зайыф сес ишидилди: |
– Мен (бен) ашаьыдайам (ашаьыдайым)….. Ашаьы дцшцн (инин), сола эедин (эидин)….Орда эаршыныза (юнцнцзе)…дере чыщажаэ (чыкажак). Щащиш едирем (рижа едийорум), кюмек (йардым) един…. Щалым фенадыр (щалим фена),- дийе Самир бу келимелери кырык-кырык сюйледи ве бу Тцркана онун щанэисе бир кютц дурумла йцзлешдийини щабер верди. Кадын юнже достларыны сеслемейе карар вердисе де, сонра заман кайбынын Самире файда вермейежеьини дцшцнцп щызла ашаьы инди ве дерщал да кендини алчак бир деренин каршысында булду. Щафифже еьилмекле йарыкаранлык дерейе сокулан Тцркан бир кадар ирелилемишди ки, аз калсын кайпак калдырым ташынын йцзеринде йцзццсте узана калмыш биринин йцзерине дцшежекди. Кюр-кюране Самирин эюмлекинден йапышан кадын шурада ону да щанэисе бир тещликенин эюзетледийини аклынын кюшесинден биле эечирмеден онун аьыр вцжутуну дышарыйа сцрцйерек чыкарды. Эцн ышыьында онун бенизинин эювердийини эюрен кадын нефеси кесилсе да, йардым ичин йолжуларын йанына кошмаьын эерекдийини анладыьы ичин йола дцзелди. Такатдан дцшен ве айакларыны аркасыйжа сцрцйен Тцркан не олурса олсун кайалара улашмак ичин дидинийорду. Онун Фаиэе йетишмеси зор олса да, Рцстеме шу кютц щабери билдирен эиби о фырчасыны кенара атарак дерейе тараф кошду, бу заман о йолбойу сюйленерек: |
– Ким она деди ки, серщош щалда (сарщош щалде) юзцнц (кендини) ора дцрт,- дийе мырылдыйор, сонра исе Тцрканы сорэу-суал едерек, баш веренлер щаккында даща фазла билэи елде етмейе чалышыйорду.– Белке (белки) бир йерини зеделейиб (зеделемиш)? Сиз дейирдиниз ки, о щушуну итириб (сиз онун байылдыьыны дийордунуз). Йеэин (эалиба) щавасы чатмайыб (йетмемиш). – Бу бареде щеч бир шей дейе билмерем (щич бир шей сюйлейемем). Амма онун ренэи –руфу юзцнде дейил (бенизинин ренэи качмыш). – дийе Тцркан ажеле етмекле конушду. – Ленет (ланет олсун) шейтана, бизим елимизде щеч (щич) дерман (илач) да йощдур (йок), - дийе Рцстем даща тедирэин бир тарзда есеф дуйду. – Менде (бенде) вар. Йе ни (йани), бинт (сарэы бези) олмаса да, антибиотиклер (антибийотиклер) вар. …Ще, (евет), валериан мещлулу (чюзелтиси) иле аллерэийа (аллеръи) елейщине (алейщине) щеблер де (щаплар да) вар. Эелин щер щансы бир эенаете эелмейе (щер щанэи бир сонуча вармаьа) телесмейек (ажеле етмейелим). Белке (белки щич) щеч щер шей бу эедер (кадар) жидди дейил (деьил)? Белке (белки) ону эцн вуруб (чарпмыш)? – дийе о цмитле конушса да, калбинин деринлиьинде бунун щич де бюйле олмадыьыны билийорду. Нищайет лазыми мекана варан йолжулар Самири Тцрканын ону быракдыьы йерде, йани, кумун йцзеринде булдулар. Рцстем онун юнцнде диз чюкерек бир ели иле онун эюз капакларыны калдырды, сонра исе онун набзыны йоклады. – Небзи зеифдир (набзы зайыфдыр). Алны да ипистидир, эыздырмасы вар (алны да сымсыжакдыр, атеши вар). Еламетине (аламетине) эюре эцнвурмайа (эцнчарпмасына бензийор) бензейир, амма…, – дийе о бу сюзлери сюйлеркен Самирин вцжутуну эюзден эечирмейе башлады. Сонра исе:– Тцркан щаным, зещметден кечиб (защметден эечмиш), сиз мене (бана) су эетире билерсинизми (билирсиниз ми)? Мен (бен) онун ел цзцне (ел йцзцне) су вуруб, ону юзцне эетирмейе (ону кендине эетирмеье чалышырым) чалышарам. Нашатыр (нышадыр) спирти (испиртосу) олсайды…Ону айылтмаэ цчцн (айылтмак ичин) кескин эощулу (кокулу) мещлулдан истифаде етмек лазымдыр. – дийе о кащ Самирин йцзцне шапламакла, кащ да фелакетзеденин вцжутуну муайене етмекле сюйледи. Сонра исе Тцрканын йола койулажаьыны эюрцб: – дайанын (дурун)…Тцркан щаным, сиз Фаиэи бура чаьырмалысыныз, эой о юзц (кенди) иле су ве дерманлары эетирсин, амма сиз, сиз бура эайытмайын (дюнмейин), - дийе юйле муаммалы конушду ки, бу келимелер Тцрканда дерщал мерак доьурду: |
– Не олуб (она не олмуш) она? – Илан санжыб (йылан ысырмыш), - дийе Рцстем сесини кысарак сюйледи. Бир кадар илерийе эечен ве сиэарасыны алыштыран Рцстем бакышларыны денизе дикерек:– Мен (бен), шцбщесиз (шцпщесиз), онун езабыны (азапыны) йцнэцллешдирмек (щафифлетмек ичин) цчцн елимден эелени есирэемейежем. Биз ону чадыра дашыйана эедер (ташыйана кадар) эеж (эеч) ола билер (билир), ващт онсуз да онун щейрине ишлемир (заман затен онун щайрына чалышмыйор), еле бурдажа (шурдажа) она кюмек етмелийик (йардым етмелийиз), – дийе о цмитле конушду, сонра исе илаве етди: - Ещтийаты (ищтийаты) елден вермейин, Тцркан щаным, диээетли (дыккатлы) олун, айаьынызын алтына бащын (бакын), сизи эорщутмаэ истемирем (коркутмак истемем), амма бура эайытмаьа (дюнмейе деьмез) деймез. Дерман (илач) иле суйу Фаиэе верин, юзцнцз (кендинизсе) исе бизи чадырда эюзлейин (беклейин), - дйе о йцзцнц кадына доьру чевирмекле бу келимелери сюйлемишди ки, бу онун щошнутсузлуьуна себеп олду. – Сиз ону икиликде дашыйа билмерсиниз (ташыйамазсыныз), ащы сиз… (зира сиз), - дийе о аз калсын Рцстеме онун кусуруну щатырладажакды ки, дерщал да сусду: - Мен (бен) Фаиэи чаьырым (чаьырыйым), бош йере ващт итирмейек (бошу бошуна заман щаржамайалым), - дийе о кат и бир суретде диле эелди ве йеринден фырлайарак коша-коша тепейе чыкды ве ашаьы биле инмеден ордан Фаиэе ел салламаьа башлады. Бир кадар сонра кадыны фарк еден Фаиэ сащиле доьру йцзмейе башлады, бир дакиканын биле алтына берабер олдуьуну билен Тцркан исе ону беклемеден рефикасынын уйудуьу чадыра сокулду ве аьыр-аьыр нефес алмакла чантасыны ешелемейе башлады. Кенар сесден иркилен Цлвиййе эюзлерини ачса да, шашкын бир тарзда рефикасыны излийорду. Лакин бир кач санийе сонра онун телашы Цлвиййейе де эечди ве о щуйланарак: – Ел-айаьын нийе есир (титрийор)? Не ащтарырсан (арыйорсун)?!– дийе онун колундан йапышарак сорду. Онун елинде илачлары эюрен кадын желд елбисесини эийинерек онунла бирликде кендини дышары атды. Онларын чадырына йетишен Фаиэ де Тцрканы сорэу-суал етмек истийорду ки, кадын онун елине илачлары сокарак бу келимелери сюйледи: – Желд (чабук) суйу эютцрцб (алыб) дерейе тереф эач (доьру кош)! Лакин Фаиэин йеринден кыпырдамадыьыны эюржек юфке иле онун йцзерине баьырды: – Йеринде эуруйуб эалмаэ ващты дейил (пут кесилмек заманы деьил)! Самир дерейе эириб (эирмиш) ве ... Тез олун (ажеле един), онун кюмейине (йардымына) йетишин. Сенсе! – дийе о чеврилерек рефикасыны емир верди, - бизи чадырда эюзле (бекле), байыра чыщма (дышары чыкма)! Бура тещлцкесиз (тещликесиз деьил) дейил! – дийе о Цлвиййейе йениден чадыра ителемекле сюйледи. – Щеч еле шей йощду (юйле шей оламаз)! Мен (беним) де бцтцн (тцм) олуб-кеченлерден (эеченлерден) аэащ олмаьа ищтийарым чатыр (олмак истийорум)! Ленет (ланет) шейтана, бурда не баш верир (йащу бурда нелер олушуйор)?! Бу бир йыьын дерман (илач) нейине эерекди?! Бура бащ (бак), йа сен мене дцзцнц (бана эерчеклери сюйлейежексин) дейежексен, йа да мен сенинле эедирем (бен сенинле эидийорум)! Дин де (жевап версене), баьрымы чатлатма (йцреьими цзме), де эюрцм (сюйле бакалым), ноолуб (не олмуш йа)?!- дийе Цлвиййе ара вермеден соруйор, Тцрканы дурдурмайа чалышыйорду. Эеч калажаьындан коркан Тцркан нищайет ки онун щамлелерини катланамадан олайы ачыьа чыкарды. |
– Цлвиййе, эемишини чек (чек канжаны)! Буращ (бырак) эедим (эидийим). Орда жан верен вар (жан чекишен вар)! Дуйдуьу келимелерден Цлвиййе йеринде донакалмышды ки, Фаиэ де елинде су шишеси дерейе доьру щарекет етмекле: – Чадырда эал (чадырда кал), бизи орда эюзле (бекле)! – дийе ону емир верди, «юлцм» келимесинден юдц копан кадын бу сефер она итираз етмеден чадыра эирди. Рцстеме йетишерек она илачлары верен йолжулар онун йарасыны йудукдан сонра щепси бирликде ону калдырарак, она су ичирмейе жещт етдилер. Лакин фелакетзеде кендинде олмадыьы ичин Рцстем илк юнже кедиотуну она коклатмайа межбур олду. Самирин эюз капакларынын титредиьини эюрцнже: – Ай Аллащ, рещмин (мерщамет ет) эелсин, жаван (эенч) жанына эыйма (кыйма). – дийе Танрыйа йалварды. Бир кач санийе сонра Самир эюзлерини ачса да, о конушамыйорду. – Эардаш (кардешим), сен мцтлеэ (мущаккак) бу дерманы (илачы) ичмелисен (ичмелисин). Аьзыны арала, сонрасы иле ишин олмасын, биз биртещер ону сене ичирдерик (биз ону сана ичиририз),– ону диле тутмаьа чалышан Рцстем дерщал да да Фаиэе: –кенарда (дурма) дайанма, кюмек еле (йардым ет), - сюйлемекле шишейи онун чатлак дудакларына йаклашдырды. Илк тыббы йардымын эюстерилмесинден сонра исе Самир йениден байэынлык эечирди. Бу дефа о дурмадан сайыклыйор: «….оьлан…оьлан..» - дийорду. – Бцтцн (бцтцн) бунларын она бир файдасы олажаэмы (докунажак мы)? – дийе Тцркан йаралынын щали иле илэиленсе де, сиэарайы ичен Рцстем бейан етди: – Еслинде (аслында) илан зещери (йылан зещири) юлцмжцл зещердир (зещирдир). Еэер (еьер) о индийе эедер (шимдийе кадар) йашайырса (йашыйорса), демели (демек) онун саь эалмаэ (калмак) шансы вар. Щал-щазырда (шимдики шартлар алтында) онун щекиме (доктора ищтийачы) ещтийажы вар. Она мцтлеэ (мутлака) илан зещери (йылан зещири алейщине) елейщине ваксин вурулмалыдыр (ашы йапылмалыдыр). Бу дерманлар (илачлар) исе…онлар садеже просеси йубадажаэ (алыкойужак). Щеле ки (шу ан ичин) онун орэанизми (бцнйеси) мцэавимет (диренч эюстерийор) эюстерир, сонра не олажаьы исе мелум (малум деьил) дейил. Истенилен щалда (щалде) биз тез бир заманда бураны терк етмелийик. Фаиэ, онун жибинден (жепинден) телефону чыщарыб (алыб), дайыйа зенэ ет (дайыйы ара), тез юзцнц бура чатдырсын (кендини чабук бура йетишдирсин), биз ону щестещанайа апармалыйыэ (щастанейе эютцрмелийиз). Беле де иш олар (бюйле иш олур му йащу), отурдуьу йерде башына иш ачды, - дийе Рцстем майус щалде бу келимелери сюйлеркен Фаиэ дерщал Самирин жеп телефонуну аларак нумараларын арасындан мотюрбортун сащибинин нумарасыны арыйорду. Тцркан исе Рцстемин бу кадар малуматлы олмасына щайрет едерек сорусуну онун намына эюндерди. |